Minitab Destekli İstatistiksel Analiz Eğitimleri – Ders 1/9 [Minitab Hakkında Genel Bilgi Giriş, Menüler ve Araç Çubukları]
- Minitab Hakkında
- Kalite iyileştirme ve istatistik eğitimi konularında dünyanın lider yazılım ve hizmet sağlayıcısıdır.
- Merkezi ABD’ nin Pennsylvania Eyaleti’ nde, State College şehrindedir.
- 1972 yılında Penn-State Üniversitesi’ nde üç öğretim üyesi tarafından yazılmaya başlanmış(Barbara&Thomas Ryan, Brian Joiner).
4000′ den fazla akademik kurumda yaygın şekilde kullanılan Minitab, 300′ den fazla ders kitabında da istatistik eğitiminde kullanılmaktadır.Eğitim sektöründeki başarısını ticari alanda da devam ettiren Minitab, gelirinin %90′ ını ticarı kurumlardan elde eder hale gelmiştir.Fortune dergisinde verilen ilk 500 şirketin yarısından fazlası Minitab kullanmaktadır.Bunlar;
- 3 Amerikan otomotiv şirketi
- Dünyanın en büyük 15 kimya devinden 12′ si,
- En büyük 10 bilgisayar şirketinden 8′ i,
- En büyük 15 elektronik devinden 10′ u olarak sıralanabilir.
En çok Six Sigma metodolojisini uygulayan şirketler tarafından kullanılmakta olup, veri bazlı süreçlerin analizinde, izlenmesinde ve iyileştirilmesinde kullanılmaktadır.Bu firmalardan bazıları;
GM – Ford – Dow Chemicals – Xerox – 3M – Sony – Fiat – Nokia – Shell – Ericcson – Bosch – Pirelli – Pfizer – Starwoods Hotel – Johnson&Johnson – Bombardier – Volvo – ABB – Samsunsun – Honda – Toshiba – Hyundai olarak liste devam etmektedir.
Kalite iyileştirme araçları, istatistiksel analizler, grafikler ve veri işleme özelliklerini tek bir paket halinde bulunduran Windows tabanlı yazılımdır.
Minitab Pencereleri
Menü ve Araç Çubukları: Menüler, kısayollar ve biçimlendirme araç çubuklarını içerir.
Session Window: Minitab’ da üretilen sayısal sonuçlar bu pencerede görüntülenir ve işlem sırasına göre listelenir.Her projede mutlaka bir adet session penceresi vardır.
Worksheet: Verilerin girildiği ve saklandığı, satır ve sütunlardan oluşan penceredir.Bir projede birden fazla worksheet oluşturulabilir.Bunlar tek bir proje dosyasında veya bireysel olarak ayrı ayrı saklanabilir.
Araç Çubukları
- Standart Araç Çubuğu:
Sol baştan sırasıyla açıklamaları aşağıda verilmiştir.
- Open Project: Daha önce kaydedilmiş bir proje dosyasını açar.(.MPJ uzantılı).
- Save Project: Yapılan değişiklikleri aktif projeye ekler ve kaydeder.
- Print Window: Aktif pencereyi yazdırır.
- Cut: Kes.
- Copy: Kopyala.
- Paste: Yapıştır.
- Undo: Geri al.
- Redo: Yinele
- Edit Last Dialog: En son açılan işlem ekranını tekrar açar.
- Previous Command: Session penceresinde bir önceki komuta gider.
- Next Command: Session penceresinde bir sonraki komuta gider.
- Find: Aktif pencerede arama yapmaya yarar(bul/değiştir).
- Find Next: Aynı öğeyi tekrar bulmaya yarar.
- Cancel: Çalışmakta olan bir işlemi durdurur.
- Help: Yardım ekranını açar.
- Find: Aktif pencerede arama yapmaya yarar.
- Project Manager Araç Çubuğu:
Sol baştan sırasıyla açıklamaları aşağıda verilmiştir.
- Show Session Folder: Session klasörünü ve session penceresini gösterir.
- Show Worksheets Folder: Worksheet klasörünü ve aktif worksheet penceresini gösterir.
- Show Graphs Folder: Grafikler olduğu klasörü ve aktif grafiği gösterir.
- Info: Aktif worksheet’ teki değişikenlerin detaylarını ve aktif worksheet’ i gösterir.
- Show History: Yapılan tüm işlemlerin Minitab dilinde komutları listelenir.
- Show ReportPad: ReportPad’ i gösterir.ReportPad, projenizdeki tüm çıktıları bir araya toplayıp raporlayabileceğiniz bir zengin metin belgesidir.
- Show Related Documents: Projenizdeki tüm çalışma sayfaları, bu çalışma sayfalarındaki değişkenler ve özellikleri ile tüm sayısal ve grafik çıktılarınız ağaç yapısı şeklinde listelenir.
- Show Design: Deney tasarımı yapılmış ise bu tasarımı görüntüler.
- Session Window: Session penceresini gösterir.
- Current Data Window: Aktif worksheet’ i gösterir.
- Project Manager: Aktif klasörü gösterir.
- Close All Graphs: Tüm grafikleri siler.Silmeden önce kullanıcıdan kaydetme onayı alır.
Grafik Düzenleme Araç Çubuğu:
Sol baştan sırasıyla açıklamaları aşağıda verilmiştir.
- Select List: Aktif grafik üzerindeki nesneleri seçmeyi sağlar.
- Edit: “Select List” kısmında seçilen nesnenin düzenlenmesini sağlar.
- Select Mode: Grafik üzerindeki nesnelerin fare yardımıyla seçilebilmesi için seçim moduna getirir.
- Brush Mode: Grafik üzerindeki veri noktalarının fırça yardımıyla işaretlenebilmesi için fırça moduna getirir.
- Crosshair Mode: Grafik üzerinde fare imlecinin bulunduğu yatay ve dikey eksen değerlerini gösterir.
- Plant Flag Mode: Sadece kontur grafiklerinde aktiftir.Kontur grafiği üzerinde istenilen noktalara yatay ve dikey eksen değerlerini gösteren etiketler yerleştirilebilmesini sağlar.
- Optiplot Interactive Mode. Sadece optimizasyon grafiğinde aktifdir.Seçili olduğunda optimizasyon grafiğindeki parametler etkileşimli olarak değiştirilebilir.
- Add List: Aktif grafiğe yeni öğelerin seçilip eklenmesini sağlar.
- Delete: Aktif grafikteki seçili öğenin silinmesini sağlar.
- Zoom: Aktif grafik için yakınlaştırma ayarları penceresini gösterir.
Worksheet Araç Çubuğu:
Sol baştan sırasıyla açıklamaları aşağıda verilmiştir.
- Assign Formula To Column: Bir sütuna formül atamak üzere kullanılır.
- Insert Cell: Aktif worksheet’ deki seçili hücrenin olduğu satırın üzerine yeni bir satır ekler.
- Insert Row: Aktif worksheet’ deki seçili hücrenin olduğu satırın üzerine yeni bir satır ekler.
- Insert Column: Aktif worksheet’ deki seçili hücrenin olduğu sütunun soluna yeni bir sütun ekler.
- Move Columns: Seçilen sütunları taşımak için kullanılır.
- Previous Brushed Row: Fırçayla işaretlenmiş bir önceki satıra götürür.
- Next Brushed Row: Fırçayla işaretlenmiş bir sonraki satıra götürür.
- Clear(Backspace): Seçili hücrenin içeriğini siler.
Minitab worksheet’ lerinde “Backspace” ve “Delete” tuşları farklı işlevler yaparlar.Backspace tuşu hücre içeriğini silerken, Delete duşu hücrenin kendisini siler ve sonraki bütün hücreleri yukarı kaydırır!!!
Menüler
- Standart Windows uygulamalarındaki dosya açma, kaydetme, farklı kaydetme gibi işlemlerin yanı sıra veri işleme, istatistiksel analizler, grafiksel analizler gibi araçlara erişim sağlar.
- Menüler işlem mantık sırasına göre oluşturulmuştur.
File Menüsü:
- New…: Mevcut projeye yeni bir Worksheet(.MTW) ekler veya yeni bir proje dosyası oluşturur.
- Projet Grubu: Bilgisayarınızda kayıtlı bir projeyi açmak, mevcut projeyi kaydetmek ve proje özelliklerini değiştirmek için kullanılan alandır.
- Worksheet Grubu: Worksheet’ lerinizle ilgili açma, kaydetme ve farklı kaydetme gibi işlemlerin yapıldığı alandır.
- ODBC: Veritabanına bağlanıp veri alınan yer.
- Open Graph: Kayıtlı bir grafiği açar.
- Other Files: Metin dosyalarını alıp gönderir ve makro çalıştırır.
- Print Grubu: Yazdırmaya dair gerekli işlemlerin yapıldığı alandır.
Edit Menüsü:
- Undo: Geri al.
- Redo: Yinele.
- Celar Cells: Hücre içeriklerini sil.
- Delete Copy: Hücreleri sil.
- Cut Cells: Kes.
- Paste Cells: Yapıştır.
- Paste Link: Bağlantı yapıştır.
- Worksheet Links: Bağlantı yoluyla diğer uygulamalardan veri alma.
- Select All Cells: Tüm hücreleri seç.
- Edit Last Dialog: Son açılan pencereyi tekrar aç.
- Command Line Editor: Komut satırı penceresini aç.
Data Menüsü:
- Subset Worksheet: Worksheet alt grubu oluştur.
- Split Worksheet: Worksheet’ i parçalara böl.
- Merge Worksheet: Worksheet’ leri birleştir.
- Copy: Worksheet kopyala.
- Unstack Columns: Bir sütunu birden fazla sütuna bölüştür.
- Stack: Birden fazla sütunu bir sütunda birleştir.
- Transpose Columns: Sütunları satırlara dönüştür.
- Sort: Verileri sırala.
- Rank: Verilerin sıra numaralarını oluştur.
- Delete Rows: Satır sil.
- Erase Variables: Belirli bir kritere göre satır sil.
- Code: Belli kriterlere uyan hücreler için belli kodlar oluştur.
- Change Data Type: Değişken tipini değiştir.
- Extract From Date: Tarih görüntüleme biçimini değiştir.
- Concantenate: Metin içerikli sütunları bir sütunda birbirine ekler.
- Display Data: Verileri session penceresinde gösterir.
Calc Menüsü:
- Calculator: Sütun işlemleri için hesap makinesini çalıştırır.
- Column Statistics: Sütun bazlı istatistiksel işlemler yapar.
- Row Statistics: Satır bazlı istatistiksel işlemler yapar.
- Standardize: Değişkenlerin ortalaması 0, standart sapması 1 olacak şekilde dönüşüm uygular.
- Make Patterned Data: Sayı ve metin dizileri oluşturur.
- Make Mesh Data: Veri sayısı ve aralığı girilen X ve Y değerleri için belirlenmiş bir fonksiyonu hesaplar.
- Set Base: Rastgele sayı üreteci için baz girilmesini saplar.Her defasında aynı rastgele sayıları üretmek için kullanılabilir.
- Random Data: Olasılık dağılımlarından rastgele sayı üretmek veya bir sütundan istenilen sayıda satırı rastgele seçmek için kullanılır.
- Matrices: Matris işlemleri yapmak için kullanılır.
Stat Menüsü:
- Temel İstatistikler
- Regresyon Analizi
- Varyans Analizi
- Deney Tasarımı
- İstatistiksel Süreç Kontrol Şemaları
- Kalite Araçları
- Güvenilirlik ve Yaşam Analizleri
- Çok Değişkenli Analiz Araçları
- Tablolar
- Parametrik Olmayan Teknikler
- Parametrik Olmayan Teknikler
- Keşfedici Veri Analizi
- Güç ve Örneklem Ölçümü
Graph Menüsü:
- Scatterplot: Serpme grafiği
- Matrix Plo: Birden fazla serpme grafiği için matris gösterimi
- Marginal Plot: Marjinal dağılımları gösteren serpme grafiği
- Histogram: Histogram grafiği
- Dotplot: Nokta grafiği
- Stem-and-Leaf: Gövde-yaprak grafiği
- Probability Plot: Olasılık grafiği
- Empirical CDF: Görgül birikimli dağılım fonksiyon grafiği
- Boxplot: Kutu grafiği
- Interval Plot: Güven aralığı grafiği
- Individual Value Plot: Değer grafiği
- Line Plot: Çizgi grafiği
- Bar Chart: Sütun grafiği
- Pie Chart: Pasta grafiği
- Time Series Plot: Zaman serisi grafiği
- Area Graph: Alan grafiği
- Contour Plot: Kontur grafiği
- 3D Scatterplot: Üç boyutlu serpme grafiği
- 3D Surface Plot: Üç boyutlu yüzey grafiği
Editor Menüsü(Session Window Aktif Olması Durumunda):
- Next Command: Session penceresindeki bir sonraki çıktıya götürür.
- Previous Command: Session penceresindeki bir önceki çıktıya götürür.
- Enable Command: Session penceresinde komut satırını aktif hale getirir.
- Output Editable: Session penceresindeki çıktıların düzenlenebilmesine olanak tanır.
- Find: Session penceresinde arama yapar.
- Replace: Session penceresinde bul/değiştir.
- Apply Font: Session penceresindeki seçili metnin yazı tipi modunu değiştirir.
Editor Menüsü(Bir Grafik Penceresi Aktif Olduğu Durumda):
- Select: Grafik üzerindeki nesnelerin mouse yardımıyla seçilebilmesi için seçim moduna getirir.
- Brush: Grafik üzerindeki veri noktalarının fırça yardımıyla işaretlenebilmesi için fırça moduna getirir.
- Crosshairs: Grafik üzerinde mouse imlecinin bulunduğu yatay ve dikey eksen değerlerini gösterir.
- Edit: Seçili grafik öğesini için düzenleme menüsü açar.
- Select Item: Grafik öğeleri arasından seçim yapmaya yarar.
- Add: Grafik üzerine başlık, referans çizgisi, veri etiketi vb. gibi yeni bir öğe ekler.
- Panel: Grafik penceresini bir değişkenin farklı kategorilerine göre panellere böler.
Tools Menüsü:
- Microsoft Calculator: Windows hesap makinesini açar.
- Notepad: Windows Not defteri uygulamasını açar.
- Windows Explorer: İnternet sayfasını açar.
- Toolbars: İstenilen Minitab araç çubuklarının seçilebilmesini sağlar.
- Status Bar: Durum çubuğunu açıp kapatır.
- Customize: Minitab menülerini kişiselleştirir.
- Options: Minitab seçeneklerini değiştirir.
- Manage Profiles: Minitab kullanıcı profillerinin yönetimini sağlar.
- File Security: Proje dosyalarına şifre koyar.
Window Menüsü:
- Cascade: Bütün pencereleri ard arda sıralar.
- Tile: Bütün pencereleri ekrana döşer.
- Minimize All: Bütün pencereleri simge durumunda küçültür.
- Restore Icons: Bütün pencereleri simge durumundan eski haline getirir.
- Arrange Icons: Simgeleri biraraya toplar ve sıralar.
- Refresh: Pencereleri yeniler.
- Close All Graphs: Bütün grafikleri kaydetme onayı alarak siler.
- Uodate All Graphs Now: Bütün grafikleri günceller.