Canlı mı Yoksa Robot Mu ? Chatbot Nedir ?
Herkese merhaba, Veri Bilimi Okulu’ndaki ilk yazımla karşınızdayım. Heyecanlıyım çünkü sizlere chatbot dünyasını anlatmaya çalışacağım. Bu nedenle uzun bir yazı serisi olacak, arkanıza yaslanın ve chatbot dünyasına merhaba diyin. 🙂
Herkesin hayatında en az bir kere kullandığı ama hakkında çok fazla bir şey bilmediği o yapay zekalı doslarımızdan bahsedeceğim bugün size. Neden yapay zekalı dediğimi ileride anlatacağım. Bugün çoğu yerde karşımıza çıkmaya başladığının hepimiz farkındayızdır. Artık neredeyse büyük şirketlerin tamamı bu teknolojiye sahip diyebilirim, sahip olmayanlar ise yakın zamanda bu teknolojiyi edineceklerini düşünüyorum zira artık hayatımızın her yerindeler. Bir sitede veya uygulamada canlı destek olarak bağlandığımız kişinin robot mu yoksa o şirkete ait çalışan mı olduğunu anlamak güçleşti çünkü chatbotlar sorunlarımızı veya isteklerimizi anlayıp anında cevap veriyorlar. Bu da karşımızdakinin bir chatbot mu yoksa gerçek bir çalışan mı olduğunu anlamamızı bir hayli zorlaştırmaktadır. Gelin kısaca chatbotun ne olduğuna ve tarihsel gelişimine şöyle bir göz atalım.
Chatbot’un kısaca ne olduğunu söylemek gerekirse; bilgisayarların, bizlerin veya şirketlerin belirledikleri konularda insanlarla otomatik iletişim kuran bilgisayar programı şeklinde özetlenebilir. Neden bizlerin dedim çünkü artık biz normal kullanıcılar da dilersek belirlediğimiz konularda bizlerle otomatik iletişim kuran çok basit düzeyde bir chatbot yapabiliriz. (Bu konuyla ilgili ileriki yazılarımda bir örnek projeyle basit düzeyde nasıl chatbot yapılır sizlere anlatacağım.)
Yapay zeka teriminin ilk ortaya çıkışından itibaren yapay zeka geliştiricileri “makineler insan dilini nasıl anlar” sorusunun yanıtını aramaya başladılar. Bu arayış çok üzün sürmeden 1966’da Joseph Weizenbaum’un ELIZA adlı sohbet botu karşımıza çıkıyor. Şu an ki chatbotlara kıyasla çok fazla “zeki” olmadığı aşikar ancak döneminde insanları bile kandırabilmiş bir sohbet botuydu ELIZA. Dileyen buraya tıklayarak ELIZA hakkında daha fazla bilgi edinebilir.
Bir başka tarihsel öneme sahip chatbot ise A.L.I.C.E sohbet bottur. A.L.I.C.E, 1995 yılında Richard Wallace tarafından NLP (Doğal Dil İşleme) metodları kullanılarak oluşturulan bir sohbet botudur. A.L.I.C.E (Artificial Linguistic Internet Computer Entity) basit bir yapıya sahiptir ancak NLP kullanılarak oluşturulan ilk sohbet botudur. Sizi anlar, yazdıklarınızı algılar ve isteğinize uygun bir şekilde cevap verir, bunu yaparkende arka tarafında yer alan NLP metodları göndermiş olduğunuz verileri inceler ve A.L.I.C.E’in anlayabileceği dile çevirir ve size hızlıca cevap verir. Dileyen buraya tıklayarak A.L.I.C.E ile sohbet edebilir..
Bugün A.L.I.C.E’den kat kat zeki olan chatbotlar artık cep telefonlarımızda yer almaktadır. Siri, Google Asistan gibi bir çok chatbot hayatımızı daha da kolaylaştırmaktadır. İşlemlerimizi vakit kaybetmeden daha hızlı yapmamızı sağlarlar. Dilediğimiz videoyu anında açabilir, istediğimiz bilgiyi hemen bizim için internetten bulabilirler. Sadece telefonlarda değil internetten herhangi bir ürün alırken veya bankalardan kredi çekerken ya da diğer sorunlarla ilgili anında sorularımızı yanıtlayabiliyor, sorunlarımızı çözebiliyorlar.
Türkiye’de ise chatbot sektörü son yıllarda bir hayli hızlı gelişme sağlamaktadır. Bir çok şirket müşterilerine daha hızlı hizmet vermek için chatbot kullanmakta. Bu botlardan en bilindik olanı ise Getir firmasının Facebook Messenger üzerinden yapmış olduğu sipariş botudur. Onunla kolaylıkla sipariş verebilirsiniz ancak sizinle sohbet edemez çünkü kurgusu sadece sipariş almak üzerine. Yazdığınız her cümleyi , her kelimeyi bir ürün gibi algılayıp stoklarında olup olmadığına bakar ve size bir yanıt döndürür. Bir başka örnek ise Ziraat Bankası’nın botudur. Getir’in botuna göre daha kompleks bir yapıya sahip olsada onunla da uzun bir sohbet edemeyebilirsiniz çünkü sadece isteğinizi karşılamak için yapılmıştır. Kredi çekmek isterseniz ya da kredi kartı başvurusu yapmak isterseniz size hemen yardımcı olabilir.
Örnekleri arttırabilirim ama yazıyı çok fazla uzatmamak için ilk yazımı burada sonlandırıyorum. Bir sonraki yazımda size chatbotların geri planından bahsedeceğim. Diğer yazıda görüşmek üzere, veriyle kalın. 🙂
Kaynaklar
- https://chatbotslife.com/a-closer-look-at-chatbot-a-l-i-c-e-87ad6f3ac156
- Yapay Zeka – Geçmişi ve Geleceği , Nils J. Nilsson